Korespondencja źródłem do badań biograficznych
na przykładzie listów ks. dra Józefa Knosały
Abstrakt
W badaniach biograficznych wykorzystuje się różne źródła, a wśród nich ważne miejsce zajmuje korespondencja, która pozwala przybliżyć zarówno osoby, jak i wiele wątków historycznych w całej ich złożoności i wieloznaczności. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie korespondencji jako źródła w opracowaniu biografii ks. dra Józefa Knosały (1878-1951).Realizowane poczynania badawcze prezentują korespondencję (38 listów) skierowaną do ks. dra Knosały w latach 1923-1938. Pisma i listy przybliżyły relacje ks. Knosały w wieloma dostojnikami kościelnymi (bp. Augustem Hlondem, ks. Józefem Gawliną), państwowymi (wojewodą śląskim Michałem Grażyńskim), politykami (Wojciechem Korfantym) i osobami zainteresowanymi historią. Analiza korespondencji pozwoliła ukazać ks. Knosałę jako człowieka wielkiego formatu, powszechnie szanowanego i cenionego ze względu na wiedzę i badania historyczne, które prowadził, oraz zaangażowanie w życie religijne i społeczne na Górnym Śląsku.
Downloads
Bibliografia
Biografie nauczycieli i pedagogów. Idee i programy, red. R. Skrzyniarz, G. Bujak, K. Kołtuniewicz, Lublin 2013.
Dyba M., Kształtowanie się polskiego środowiska historycznego na Śląsku w latach 1918–1939, Katowice 1993.
Knosała J., Coś o Francji, „Gość Niedzielny”, 1927, nr 23, s. 4–6.
Knosała J., List z Francji, „Gość Niedzielny”, 1926, nr 6, s. 18.
Kocurek D., Ksiądz Józef Knosała w świetle korespondencji skierowanej do niego (komunikat), w: Tysiącletnie dziedzictwo kulturowe diecezji wrocławskiej, red. A. Barciak, Katowice 2000, s. 332–337.
Korzeniowska W., Śląska saga, Opole 1985.
Korzeniowska W., Wierność wartościom (ks. dr Józef Knosała i górnośląskie paradoksy), w: Nauczyciel – wartości – świat. The Teacher – Values – the World, red. W. Korzeniowska, A. Murzyn, H. Lukasova-Kantorkowa, Kraków 2011.
Lalak D., Ostaszewska a., Źródła do badań biograficznych, Warszawa 2016.
Lalak D., Biografia jako proces życia – uczenie się z życia i jego konsekwencje rozwojowe, w: Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut, Lublin 2014.
Mandziuk J., Józef Knosała, w: Słownik polskich teologów katolickich 1918–1981, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 106–107.
Mańdziuk J., Hlond August Józef, w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 134–139.
Myszor J., Historia diecezji katowickiej, Katowice 1999.
Niemierowski W., Ks. Józef Knosała 1878–1951, Katowice 1991.
Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Katowice 1965.
Pater M., Józef Knosała, w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 174–175.
Pluta J., Wkład duchowieństwa pochodzącego ze Śląska Górnego i Cieszyńskiego w nauki teologiczne, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 8 (1975).
Represje wobec duchowieństwa górnośląskiego w latach 1939–1956 w dokumentach, Wybór, wstęp i opracowanie K. Banaś i A. Dziurok, Katowice 2003.
Skrzyniarz R., E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut, Wstęp, w: Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut, Lublin 2014.
Skrzyniarz R., G. Bujak, K. Kołtuniewicz, Wstęp, w: Biografie nauczycieli i pedagogów. Idee i programy, red. R. Skrzyniarz, G. Bujak, K. Kołtuniewicz, Lublin 2013.
Słownik wyrazów obcych, red. J. Tokarski, Warszawa 1980.
Szulakiewicz W., Biografistyka w polskiej historiografii, w: Powiązania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, red. W. Jamrożek, K. Kabacińska, K. Ratajczak, W. Szulakiewicz, Poznań 2007.
Szulakiewicz W., Korespondencja w badaniach historii edukacji i nauki, w: Badania historyczne w pedagogice. Konteksty źródłowe, red. W. Szulakiewicz, Toruń 2015.
Wiśniewski D., Zarys życia i działalności duszpasterskiej ks. Józefa Knosały (1878–1951), „Perspec†iva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, 2013, nr 2, s. 209–222.
Wroński J., Ksiądz dr Józef Knosała – proboszcz radzionkowski i historyk Górnego Śląska (komunikat w przededniu 125 rocznicy urodzin, w: Architektura i sztuka sakralna na Górnym Śląsku iv. xiii Tarnogórska Sesja Naukowa, red. M. Wroński, Miasteczko Śląskie 2002.
