Przetrwać zimę, przetrwać śmierć

Twórczość Stefana Centomirskiego w perspektywie biograficznej

  • Urszula Maja Krzyżanowska Instytut Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Słowa kluczowe: Stefan Centomirski, Sybiracy, sztuka autobiograficzna, autobiografizm

Abstrakt

Jako dziecko Stefan Centomirski (1928–2011) został zesłany wraz z rodziną na Syberię. Spędził tam 12 lat. Po wyzwoleniu z zsyłki podjął studia artystyczne. Przez lata tworzył obrazy, obrazy syberyjskiej zimy, które stanowiły nie tylko świadectwo doświadczenia Sybiru, ale także formę wyrażenia i próbę pokonania traumy. Twórczość artystyczna była trwającym ponad pół wieku wstępem do werbalizacji osobistych przeżyć, umożliwiła artyście psychicznie przygotować się do opowiedzenia o syberyjskich zimach. Twórca podkreślał, że obrazy pozostają unikalnym uzupełnieniem jego zapisanych wspomnień. Artykuł stanowi próbę spojrzenia na twórczość Centomirskiego z perspektywy biograficznej.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Centomirski S., 50-lecie pracy twórczej, http://steff25.webd.pl/?p=509, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Artysta, Sybirak, „Kresowiak”, rozm. przepr. A. Lassota, „Kurier Wileński”, 15–17 grudnia 2001.

Centomirski S., Biografia, w: Strona Stefana Centomirskiego, http://steff25.webd.pl/?page_id=2, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Droga do syberyjskiego piekła, http://steff25.webd.pl/?p=626, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Droga do więzienia, http://steff25.webd.pl/?p=170, dostęp: 07.05.2015.

Centomirski S., Jak zacząłem rysować?, http://steff25.webd.pl/?page_id=417, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Karmicielka, http://steff25.webd.pl/?p=227, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Milczę jak ryba, http://steff25.webd.pl/?page_id=230, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Muzeum Niepodległości 1998 r., http://steff25.webd.pl/?p=486, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Polacy na Syberii, http://steff25.webd.pl/?p=122, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Polacy na zesłaniu, http://steff25.webd.pl/?p=128, dostęp: 08.05.2015.

Centomirski S., Rekwiem Syberii, http://steff25.webd.pl/?p=144, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Rewizja, http://steff25.webd.pl/?p=159, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Skóra Półogona, http://steff25.webd.pl/?p=444, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., System totalitarny, http://steff25.webd.pl/?p=584, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Święty Mikołaj z kartofla, http://steff25.webd.pl/?p=657, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Wahadło czasu, http://steff25.webd.pl/?page_id=246, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Wiatr syberyjski, http://steff25.webd.pl/?p=243, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Wielkanoc na Syberii, http://steff25.webd.pl/?p=553, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Wizyta, http://steff25.webd.pl/?p=178, dostęp: 01.07.2015.

Centomirski S., Zapraszam w podróż po czasach xx wieku, http://steff25.webd.pl/?p=105, dostęp: 01.07.2015.

Czapliński P., Wzniosłe tęsknoty: nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków 2001.

Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.

Historia polskich zesłańców na Syberii zamknięta w obrazie, „Dziennik Wschodni”, 2010, http://www.dziennikwschodni.pl/magazyn/n,1000116785,historia-polskich-zeslancow-na-syberii-zamknieta-w-obrazie.html, dostęp: 06.05.2015.

Kubajak A., Sybir i Syberia w dziejach narodu polskiego, Krzeszowice 2008.

Kuczyński A., Gdzie step szeroki – z dziejów związków polsko-kazachskich. Cz. III, „Zesłaniec”, 2008, nr 33.

Kudela W., Opis projektu: Z ziemi kazachskiej do Polski... Wspomnienia repatriantów z Kazachstanu, wysiedlonych w 1936 roku z terenów ZSRR, w: Z ziemi kazachskiej do Polski... Wspomnienia repatriantów z Kazachstanu, wysiedlonych w 1936 roku z terenów ZSRR, t. 2, red. W. Kudela, Kraków 2007.

Milewska-Młynik A., Brzemię sybirackiej przeszłości, w: Stres wojenny. Skutki i ich łagodzenie, red. E. Rudak, Warszawa 2002.

Modry Chaber Uznania, „Polonicom News”, 2007, nr 2.

Profil – Centomirski Stefan, w: Wirtualne Muzeum Kresy Syberia, http://kresy-siberia.org/won/?page_id=19&lang=pl&id=84179, dostęp: 01.07.2015.

Stołowska-Fuz K., Losy zesłańców syberyjskich w twórczości Aleksandra Sochaczewskiego, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, 2013, nr 5.

Opublikowane
2017-12-10
Dział
Studia i rozprawy