Wychowanie patriotyczne w posłudze duszpasterskiej kardynała Stefana Wyszyńskiego

Abstrakt

Celem publikacji było wydobycie z wielorako manifestującej się posługi duszpasterskiej kardynała Stefana Wyszyńskiego specyfiki jego poglądów dotyczących wychowania patriotycznego dzieci i młodzieży. W pierwszej części publikacji próbowano przybliżyć prymasowski sposób rozumienia samego zjawiska patriotyzmu. Przybliżając i prezentując jego poglądy, wskazano nie tylko na istotne elementy konstytuujące patriotyzm widziany tu w kategorii aksjologicznej (pożądana wartość), psychologicznej (postawa), ale działaniowej (wychowanie). Odpowiedzialnemu wychowaniu patriotycznemu dzieci i młodzieży poświęcono drugą część publikacji. Dokonane analizy pozwoliły nie tylko zgłębić ten jakże ważny problem, ale dały możliwość dokonania pewnych uogólnień w formie przyjętych wniosków i podsumowań.

Okazało się, że w myśl poglądów Stefana Wyszyńskiego, patriotyzm stanowi cenną wartość w życiu każdego człowieka i należy nań patrzeć raczej przez pryzmat powinności, a nie przywileju. Powinność ta ma na celu miłowanie własnej ojczyzny i kształtowanie poczucia tożsamości narodowej. Wyszyński nawołuje do odpowiedzialności za proces wychowania patriotycznego, w którym ważne jest pielęgnowanie ojczystej mowy, szacunek do dziedzictwa narodowego oraz dbałość o prawdę i przekaz niezafałszowanej historii. Istotnym zadaniem, które było wyrazem spełniania obowiązku poczucia odpowiedzialności za naród jest troska o życie każdego obywatela, nie wyłączając dzieci nienarodzonych, i obrona wartości narodowych i chrześcijańskich. Publikacja uświadamia, że prymasowskie rozumienie patriotyzmu podobnie jak i wychowania warunkowane było nie tylko jego doświadczeniem osobistym, wyniesionym z domu rodzinnego i ze szkoły, ale było zależne od przyjmowanej antropologii i bogatej wiedzy socjologiczno-historycznej, a także umiejętności osądu i doświadczenia pedagogicznego. Rozumienie to dalekie było od nacjonalizmu czy nietolerancji dla kogokolwiek. Wyrastało ono z wierności Bogu, człowiekowi, wielowiekowej tradycji i kulturze chrześcijańskiej. Gwarantowało dążenie do prawdy, wolności, poszanowania praw ludzkich, prawości w myśleniu i działaniu, tożsamości i trwania narodu.