Poczucie obcości wśród swoich jako element biografii jednostek wielokulturowego i wielowyznaniowego Zaolzia

Abstrakt

Zaolzie jest specyficznym obszarem pogranicza polsko-czeskiego, na którym – w wyniku różnorakich uwarunkowań historycznych, kulturowych i politycznych w zróżnicowanie kulturowe i etniczne pogranicza – wkomponowane jest zróżnicowanie wyznaniowe, jako charakterystyczny wymiar regionu. W społecznościach zaolziańskich przez lata zacierały się różnice i rysowały się podobieństwa między kategoriami „swój” i „obcy”. Dziś istnieje tu więcej podobieństw wzorów życia społecznego niż różnic, a  dzięki codziennym kontaktom między przedstawicielami różnych pod względem narodowościowym i religijnym grup ustaliło się wiele form owocnej współpracy społecznej. Niemniej coraz silniejsza asymilacja polskiej społeczności zaolziańskiej potęguje poczucie obcości w świadomości jej członków i przybiera heideggerowskie znaczenie „bycia nie-w-swoim-domu”.
Autorka przedstawia na  przykładzie analizy wypowiedzi autobiograficznych, sposób odnoszenia się wobec „obcości wpisanej w swojskość”. Podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy i jak zróżnicowanie wyznaniowe koreluje ze zróżnicowaniem narodowościowym? Czy wiara i chrześcijańska caritas mogą być lekarstwem na wyobcowanie kulturowe i drogą do budowania pozytywnych postaw wobec innych, postaw otwartych na współpracę ludzi dobrej woli.